Theo Báo cáo bệnh lao toàn cầu của Tổ chức Y tế thế giới (TCYTTG) năm 2014, ước tính có khoảng 480.000 người phát triển bệnh lao kháng đa thuốc (MDR-TB) vào năm 2013 và 210.000 người chết. Chỉ có một trong bốn người MDR-TB được chẩn đoán, và chỉ có một trong số năm người MDR-TB được đưa vào điều trị. Trong số những bệnh nhân này, ít hơn một nửa được điều trị thành công.

     Nếu không điều trị, một người có MDR-TB có thể lây cho 10-15 người mỗi năm. Vi khuẩn kháng với các thuốc chống lao là một vấn đề y tế công cộng, nguyên nhân là  kết quả của việc kê đơn không đúng, cung cấp thuốc kháng sinh không đầy đủ và/hoặc do  bệnh nhân không tuân thủ vì điều trị thời gian dài, thuốc thường nhiều độc tính.

     Thế giới cần những giải pháp mới cho điều trị bệnh nhân MDR-TB. Bedaquiline, được phát triển bởi Janssen Pharmaceuticals, là loại kháng sinh mới đầu tiên đã được Cơ quan thực phẩm và Dược phẩm Hoa kỳ (FDA) chấp thuận trong vòng 50 năm qua. Việc sử dụng thêm thuốc này kết hợp với các loại thuốc chống lao hiện có mang lại hy vọng mới cho bệnh nhân MDR-TB có rất ít lựa chọn điều trị.

     Tại sao sự ra đời của Bedaquiline là đáng kể?

     Rifampicin là một loại thuốc cuối cùng được giới thiệu để điều trị bệnh lao vào những năm cuối thập niên 1960. Kể từ đó, sự đề kháng với Rifampicin ngày càng được báo cáo trên thế giới. Đây là một mối quan tâm lớn vì Rifampicin vẫn là một trong những thuốc chống lao hiệu quả nhất hiện nay.

     Bedaquiline đã được đặc biệt đưa ra để điều trị bệnh nhân MDR-TB vì đối với MDR-TB vi khuẩn có khả năng kháng đồng thời Rifampicin và Isoniazid.

     Trong khi Bedaquiline đã cho thấy tác dụng có lợi trong các nghiên cứu bao gồm cả hai thử nghiệm giai đoạn IIb,  thử nghiệm giai đoạn III chưa được hoàn thành. Tuy nhiên, với các mối đe dọa nghiêm trọng gây ra bởi MDR-TB cho cả các bệnh nhân và cộng đồng, một số cơ quan quản lý đã thúc đẩy sự chấp thuận cho dùng Bedaquiline để đảm bảo rằng các bệnh nhân đủ điều kiện có thể được hưởng lợi từ loại thuốc mới này dưới điều kiện quy định. Để hướng dẫn các quốc gia về sử dụng Bedaquiline trong điều trị MDR-TB, TCYTTG đang ban hành hướng dẫn tạm thời sẽ được xem xét lại vào năm 2015 hoặc trước khi dựa trên kết quả của các nghiên cứu sâu hơn.

     Bedaquiline là gì và thuốc hoạt động như thế nào?

     Bedaquiline là một loại thuốc diệt khuẩn thuộc về một nhóm mới của kháng sinh (Diarylquinolines). Mặc dù thuốc có hoạt tính chống nhiều loại vi khuẩn khác nhau, nó đã được đăng ký đặc biệt để điều trị MDR-TB. Bedaquinline là thuốc duy nhất trong số các thuốc chống lao hiện đang được sử dụng vì nó cản trở chức năng của một loại enzyme cần thiết để sản xuất năng lượng và sao chép của vi khuẩn lao. Thuốc đã được thêm vào phác đồ điều trị thông thường (bao gồm một số loại thuốc kháng lao khác) để thử nghiệm  điều trị MDR-TB.

     Tất cả bệnh nhân lao nên được điều trị bằng Bedaquiline hay không?

     Không. Cho đến nay, Bedaquiline chỉ được chấp thuận cho sử dụng ở những bệnh nhân có MDR-TB và được lựa chọn để điều trị MDR-TB khi sử dụng các loại thuốc chống lao hiện có đã cạn kiệt. Loại thuốc này được thêm vào phác đồ điều trị đa kháng theo khuyến cáo của TCYTTG. Với kinh nghiệm hạn chế về việc sử dụng, Bedaquiline được khuyến cáo dùng cho người lớn bị lao phổi kháng đa  thuốc. Đặc biệt thận trọng khi thuốc được sử dụng ở người cao tuổi, phụ nữ có thai và những người sống chung với HIV, người đang dùng thuốc kháng vi rút. Bedaquiline không nên được sử dụng để điều trị nhiễm lao tiềm ẩn.